آشنایی با تجهیزات تابلو برق
تجهیزات تابلو برق : تابلو برق یک محفظه ای فلزی است که شامل تجهیزات الکتریکی شامل قطع کننده های مدار، فیوزها و کلیدها، دستگاه های حفاظتی و… می باشد. تابلو برق معمولاً در سراسر سیستم های انتقال و توزیع برق و همچنین در تأسیسات تجاری یا صنعتی با اندازه متوسط تا بزرگ یافت می شود. در ادامه به معرفی برخی از حفاظت و کنترل، از جمله فیوز، انواع کلیدها و رله ها می پردازیم.
تجهیزات تابلو برق : رله
رله ابزاری است که هر نوع تغییری در سیگنال ورودی خود را که از منابع جریان و یا ولتاژ تامین می شود، احساس می کند. اگر اندازه سیگنال ورودی بیرون از بازه مشخصی باشد که از پیش تعیین می شود، این وسیله معمولاً برای باز کردن و بستن اتصالات الکتریکی که نهایتاً به عملکرد دیگری مانند قطع یک کلید می انجامد، وارد عمل می شود. رله ها جزء اساسی تابلو برق، برای حفاظت و سوئیچینگ مدارهای کنترل و سایر اجزای الکتریکی هستند.
رله حرارتی (بیمتال)
بیمتال، رله حرارتی حفاظت اضافه بار می باشد. اصل اساسی کار بی متال این است که، وقتی یک نوار دو فلزی توسط یک سیم پیچ گرمایشی که بیش از حد جریان سیستم را گرم می کند، گرم شود، خم می شود و به طور معمول اتصال باز ایجاد می کند. از این رله، برای حفاظت موتورهای القائی استفاده می شود و دارای محدوده تنظیم مشخصی می باشند.
رله کنترل فاز
این رله جهت محافظت مدار در برابر خطاهای ناشی از موارد زیر کاربرد دارد:
1-تشخیص تغییر توالی فاز 2- تشخیص قطع یک فاز
3-تشخیص عدم تقارن ولتاژ سه فاز 3-تشخیص کاهش ولتاژ شبکه
5-قطع سریع در صورت بروز خطا 6- قابلیت اتصال پس از رفع خطا
7-حفاظت الکتروموتورها در مقابل اختلالات شبکه
تجهیزات تابلو برق : انواع کلیدها
تابلوهای برق شامل کلیدهای کنترل و حفاظتی از قبیل کنتاکتورها، کلیدهای اتوماتیک، کلیدهای محافظ جان و کلیدهای حفاظتی جریان باقیمانده و انواع فیوزها …. می باشند. که در ادامه به توضیح تعدادی از آنها می پردازیم.
کلید محافظ جان RCCB
کلید محافظ جان نوعی فیوز محسوب می شود که از جان انسان در برابر جریان نشتی محافظت می کند. نحوه کار آن به این صورت است که چون فاز و نول با هم به فیوز وصل می شود، اگر در جایی از مدار اتصال زمین برقرار شود، مثلا بدنه دستگاه برق دار شود، فیوز سریع مدار را قطع می کند تا کسی دچار برق گرفتگی نشود.
کنتاکتور (کلید مغناطیسی)
کنتاکتور در مدارها به عنوان کلید کنترل، جهت قطع و وصل مدار به کار می رود. این یک نوع خاص از رله است، اما یک تفاوت اساسی بین کنتاکتور و رله وجود دارد. کنتاکتور بیشتر در کاربردهایی استفاده می شود که ظرفیت حمل جریان بالاتری درگیر باشد، در حالی که رله ها برای کاربردهای جریان کمتر استفاده می شود.
اما می توان به عنوان وسیله حفاظتی اضافه جریان و اضافه بار با رعایت دو شرط استفاده کرد:
- برای حفاظت اتصال کوتاه باید فیوز یا کلید خودکار طرف ورودی(تغذیه) کنتاکتور نصب شود.
- برای اضافه بار(اضافه جریان)، باید مجهز به بی متال بوده تا با فرمان گرفتن از بی متال، کنتاکتور بار اضافی را قطع نماید.
کلید اتوماتیک قطع بار مینیاتوری (MCB)
موارد استفاده از کلید خودکار مینیاتوری مانند فیوز است و وظیفه حفاظت مدارها در برابر اتصال کوتاه و اضافه بار، حفاظت دستگاه ها در برابر اتصال کوتاه و تأمین ایمنی در صورت اتصال کوتاه بین فاز و خنثی را برعهده دارند. این کلیدها به رله های حرارتی و مغناطیسی غیرقابل تنظیم مجهز هستند. و آمپراژ آنها حداکثر 125 آمپر است. اغلب برای مصارف غیر موتوری مانند روشنایی و یا موتورهای خیلی کوچک به کار می رود.
کلید اتوماتیک قطع بار (CB)
این کلیدها از نظر عملکرد مشابه کلیدهای مینیاتوری بوده ولی دارای آمپراژ و قدرت قطع بالاتری می باشند. و در دو نوع هوایی(ACB) و کمپکت(MCCB) ساخته می شوند. رله های حرارتی و مغناطیسی کلیدهای اتوماتیک، قابل تنظیم هستند.
کلید حفاظت موتور (MPCB)
این کلیدها برای حفاظت موتورهای القایی استفاده شده و در مدارهای حفاظت و کنترل موتور، جایگزین کلید، فیوز و رله بی متال می شوند.
کلید اتوماتیک کمپکت (MCCB)
کلید اتوماتیک MCCB برای حفاظت مدار، در برابراضافه بار و اتصال کوتاه در تابلوهای برق استفاده می گردد. همچنین از این کلید، برای جریان های 250 آمپر تا 800 آمپر در فیدرهای موتور استفاده می شود.
کلید حفاظتی جریان باقیمانده (RCD)
کلید RCD، یکی دیگر از قطعات تابلو برق، جهت تشخیص جریان نشت به زمین در سیستم ها TT، TN-S، IT استفاده می شود. معمولاً این کلیدها با کلیدهای مینیاتوری ترکیب شده و یک واحد مشترک به نام کلید محافظ جان RCCB را تشکیل می دهند.
تجهیزات اندازه گیری
در تابلوهای برق برای اندازه گیری پارامتر های الکتریکی مانند توان، جریان، ولتاژ، فرکانس، ضریب قدرت و غیره از تجهیزات اندازه گیری استفاده می شود. این تجهیزات پس از اندازه گیری پارامترهای مورد نظر، مقادیر اندازه گیری شده را روی صفحه موردنظر نمایش داده، و با اعلام آن به اپراتور در کنترل و مدیریت تجهیزات به کار گرفته می شوند. از جمله این تجهیزات می توان به ترانس جریان و ولتاژ، فرکانس متر، کسینوس فی متر اشاره کرد.
امیدواریم که مقاله تجهیزات تابلو برق برای شما مفید واقع شده باشد در صورت داشتن هرگونه سوال برای ما کامنت بگذارید تا کارشناسان نیرو ترانس در اسرع وقت پاسخگوی شما عزیزان باشند.
