در این مقاله درباره تعمیر ترانسفورماتور صحبت خواهد شد.
همراه نیرو ترانس باشید.
با نظر به اهمیت فراوان ترانسفورماتور، مراقبت از آنها در صنعت برق از موضوعات مهمی بوده که چنانچه ترانسفورماتور صدمه ببیند، خاموشی بلند مدت و هزینهی بالا مشکل ایجاد خواهد نمود. در پروسه تعمیر ترانسفورماتور، دقت به اجزای سازندهی این ابزار صنعتی بسیار دارای اهمیت است. رایجترین بررسی که بر ترانسفورماتورها صورت میگیرد، بررسی ظاهری میباشد.
به صورت کلی بررسی ظاهری معمولاً شامل ارزیابی سیستم خنک کننده و شرایط خارجی میشود. پیش از آنکه نیاز به تعمیرات اساسی باشد، ترانسفورماتورها میبایست به شکل دورهای مورد ارزیابی و بررسی قرار بگیرند تا اختلالات در مراحل اولیه، شناسایی شده و برطرف گردند.
بررسی ترانسفورماتورها برای تعمیر و مراقبت به طور معمول هفتهای یک مرتبه به شکل روتین انجام میپذیرد. با این شرایط تعداد بازدیدها میتواند متغیر باشد. به طور مثال، چنانچه نشانهای از فراگیر شدن یک مشکل مشاهده شود، میتوان تعداد بازدیدها را افزایش داد. روند تعمیر و مراقبت ترانسفورماتورها میبایست بر مبنای دستور العملهای پیشنهادی سازنده و استانداردهای قابلیت اطمینان تجهیزات استوار گردد. اقدامات تعمیر ترانسفورماتور امکان دارد برای هر گروه از تاسیسات در دورههای زمانی منحصری اجرا شوند اما اغلب صنایع، به طور معمول یک مرتبه یا دو مرتبه در سال، اقدام به تعمیر و خاموشی کلی میکنند.
پیشنهاد مطالعه👈🏻 کاربرد ترانسفورماتور
پیشنهاد خرید👈🏻: ترانس جریان ct و ترانس ولتاژ pt
🔶به طور کلی موارد زیر در تعمیر ترانسفورماتور مورد تعویض یا تعمیر قرار میگیرند:
✅برطرف سازی نشتی روغن ترانس
✅تعمیر کلید کنتاکتوری تنظیم ولتاژ
✅تعویض هستهی ترانسفورماتور
✅تعويض یا تعمير بوبينهاي فشار ضعيف و قوی
✅ترمیم و تعمیر قطع شدگیهای کلیه اتصالات درون مجموعهی اکتیو پارت
✅تعمیر یا تعویض ابزارآلات جانبی ترانسفورماتور که معیوب هستند.
انواع تعمیرات ترانسفورماتور
🔶تعمیرات حداقلی و بررسیهای روتین ترانسفورماتور
✔️بررسی کردن اتصالات و دستگاههای متصل به آن
✔️بررسی کردن سیستم خنک کننده و سطح روغن
✔️ارزیابی سیستمهای کنترل و بستها
✔️ارزیابی ظاهری
✔️اندازهگیری میزان مقاومت عایقها
✔️تشخیص نشتی با نمونه برداری از روغن
✔️بررسی گازها از رله بوخهلتس
✔️سفت نمودن گیرهها و کمربندها
✔️تعویض سیلیکاژل در محفظه تنفس یا اتصال دوباره
✔️پر کردن مجدد سطح روغن
✔️صاف کردن روغن
🔶تعمیرات معمولی
✔️باز نمودن ترانس برای بررسی و تعمیرات هستههای سیم پیچ
✔️بررسی و آزمون ترانس جریان بوشینگها
✔️تعمیر اجزاء ترانس حاوی مخزن، واشرهای سیلد کننده، سیستم خنک کننده، کنسرواتور و OLTC
🔶تعمیرات اصلی و اورهالها
✔️سفت نمودن ورقههای هسته
✔️تعویض اتصالات بوشینگها و سیم پیچ
✔️اورهالهای OLTC
✔️باز نمودن ترانسفورماتور جهت تعویض عایق و سیم پیچها
عوامل رایج آسیب دیدگی ترانسفورماتور
✳️اضافه بار
هرگاه که اضافه ولتاژ شبکه، موجب افزایش ولتاژ رساناها در قیاس با بدنه و یا نسبت به سایر فازها به میزان بیشتری از مقاومت عایق یا مقاومت دی الکتریک شود، قوس الکتریکی در عایق اتفاق میافتد و عایق خصلت خود را از دست میدهد. چنانچه ولتاژ بالا به طور مداوم برقرار شود، جریان نشتی عایق به آهستگی افزایش یافته و دمای آن نیز بالا میرود و در انتها موجب صدمه دیدن آن میگردد. در این وضعیت بایستی کلیدهای حفاظتی ترانسفورماتور اقدام به عمل نمایند.
چنانچه بار ترانسفورماتور افزایش یابد به دلیل ایجاد حرارت در ترانسفورماتور موجب پارگی رساناها در مراکز ضعیف ترانسفورماتور شده که این رویداد اغلب در ترانسفورماتورهایی که سیم پیچ زیگزاگی دارند در نقطه اتصال رخ میدهد. به منظور ممانعت از زیانهای حاصل از اضافه ولتاژهای عبوری خارجی همچون صاعقه بهترین راهحل نصب برقگیر است.
✳️آسیب مکانیکی
بر اثر عواملی مانند حمل ناصحیح ترانسفورماتور توسط جرثقیل به دلیل تکانهای بسیار، هستهی ترانسفورماتور که ثابت بر روی بدنه قرار دارد، جابهجا شده و موجب پارگی اتصال رساناها میشود. علاوه بر این چنانچه در ورودی یا خروجی ترانسفورماتور اتصال کوتاهی روی دهد، بر اثر اتصالی رساناهای ترانسفورماتور نیروی بسیاری را به یکدیگر وارد میکنند. این نیروها امکان دارد موجب آسیب عایق خشک ترانسفورماتور و یا پارگی رساناها شوند.
✳️بالا رفتن دما
بالا رفتن دمای داخلی ترانسفورماتور به مقدار بیشتر از اندازهی قابل تحمل برای عایق ترانسفورماتور سبب صدمه دیدن آن میشود. هرگاه دما افزایش یابد، برخلاف رساناها، هدایت عایقها نیز افزایش یافته و جریان نشتی فراتر از اندازه در عایق موجب سوختن ترانسفورماتور میشود. یکی از علل بالا رفتن دمای ترانسفورماتور، افزایش دمای محیط است. سازنده دمای محیط کاری جهت دریافت قدرت نامی را تعیین مینماید. علاوه بر این بایستی به ازای افزایش دما میزان کاهش قدرت نیز توسط سازنده مطرح شود. برای برطرف سازی این اختلال میتوان از سیستم خنک کننده با عملکرد بیشتری استفاده نمود.
✳️پیری ترانسفورماتور
زمانی که به مدت طولانی ترانسفورماتور در شبکه به کار گرفته میشود، به تدریج عایق خشک ترانسفورماتور خصلت اولیه خود را از دست داده که در چنین شرایطی با تعویض روغن نیز به ویژگی ابتدایی بر نمیگردد. به طور معمول طول عمر مفید ترانسفورماتور از سوی سازنده بیان میشود. به کارگیری مواردی همچون روغن ترانسفورماتور با کیفیت و واشرهای مطلوب برای آب بندی در افزایش طول عمر ترانسفورماتور تاثیرگذار هستند.
✳️نفوذ رطوبت
ذرات آب موجود در روغن مقاومت الکتریکی روغن ترانسفورماتور را به شدت کاهش میدهد که موجب ایجاد قوس الکتریکی در روغن ترانسفورماتور میگردد. نمونه برداری و آزمون روغن ترانسفورماتورها در بازههای از قبل معین شده، ارزیابی دقیقی از نفوذ رطوبت به درون تانک ترانسفورماتور ارائه میدهد.
✳️مشکل در روغن ترانسفورماتور
چنانچه از سطح روغن در درون ترانسفورماتور کاسته شود و به جای آن هوا نفوذ نماید، با نظر به پایین بودن مقاومت الکتریکی هوا در قیاس با روغن، سبب ایجاد قوس الکتریکی میشود. بازبینیهای دورهای و پیوسته از ترانسفورماتور میتواند در این مسئله موثر باشد. خیسی روی رادیاتورها، درپوش و زیر ترانسفورماتور و همچنین ارتفاع روغن در شیشه روغن فاکتور مطلوبی برای آگاهی از نشت روغن میباشد.
✳️آلودگی روغن ترانسفورماتور
با نظر به گردش روغن در میان رساناها و هسته در یک دوره کاری ترانسفورماتور، روغن کهنه میگردد. علاوه بر این ذراتی نیز از سطح آنها کنده شده که این ذرات به شکل لجن در کف تانک ترانسفورماتور رسوب مینمایند. ذرات موجود در روغن سبب کاهش مقاومت الکتریکی روغن میشود. آزمون روغن به شکل برنامه ریزی شده راه مطلوبی برای شناسایی آلودگی موجود در روغن ترانسفورماتور است.
عیب یابی و آموزش تعمیر ترانسفورماتور
در عیب یابی ترانسفورماتور به شیوهی آنالیز گاز، ابتدا نمونه گیری روغن همچون گذشته انجام میپذیرد. بعد از آن بایستی گاز از روغن جداسازی شده و مورد آنالیز قرار بگیرد. مشکلات ترانسفورماتور را میتوان برمبنای درصد گازهای موجود در روغن تعیین نمود. با نظر به نسبت گازها میتوان به شناسایی پدیدههایی مانند قوس با حرارت زیاد، تخلیه جزیی، اضافه بار و تخلیه کرونا در ترانسفورماتور پرداخت.
روغن عایق ترانسفورماتور بایستی قادر به جذب گازهای تحت فشار باشد تا بتوان با آنالیز گازهای موجود در آن به شناسایی نارسایی و دلایل بروز وضعیت غیر عادی در روند کار ترانسفورماتور اقدام نمود. ترکیبهای هیدروژن در کنار هیدروکربنهای سادهتر همچون اتیلن، متان، استیلن و اتان نسبتهای متفاوتی ایجاد میکنند که در نقش معیاری از دمای ایجاد شده در روغن ترانسفورماتور میتواند مورد بررسی قرار بگیرد. به طور مثال مقدار بالای هیدروژن بیانگر بمباران یونی به علت تخلیه جزیی میباشد.
پیشنهاد مطالعه👈🏻 استاندارد روغن ترانسفورماتور
🔶برای تعمیر ترانسفورماتور آزمایشات مختلفی انجام میگیرد که عبارتند از:
✳️تست سیم پیچها
بررسی سیم پیچ ترانسفورماتورها از جنبههای قطع شدن، اتصالی داشتن با دیگر نقاط ترانسفورماتور، فرسودگی یا آسیب دیدگی سیستم عایق بندی و شل شدن اتصالات
✳️اندازهگیری میزان مقاومت اهمیت سیم پیچهای ترانسفورماتور
هر نوع آسیب دیدگی، اتصالی، شل شدن و فرسودگی فراتر از حد بوبینها در هنگام تعمیر ترانس صنعتی، مقاومت اهمی آن را دستخوش تغییر میکند. از طریق ارزیابی مقاومت اهمی سیم پیچها میتوان به وجود مشکل در ترانسها پی برد.
✳️تست نسبت تبدیل سیم پیچها
نسبت تبدیل ترانس عبارت است از نسبت ولتاژ قسمت فشار قوی به ولتاژ قسمت فشار ضعیف در ترانسفورماتور. از طریق اندازهگیری عملی این نسبت و قیاس آن با مقدار اسمی نسبت که در مشخصات ترانسفورماتور درج شده است، میتوان به صحت سیم پیچهای ترانسفورماتور پی برد. در صورتی که نسبت تبدیل با میزان اسمی آن در مغایرت بود ، به مفهوم از خط خارج شدن بسیاری از سیم بوبینهاست.
✳️تست پلاریته ترانسفورماتور
پلاریته به شیوهی اتصالات داخلی ترانسفورماتور بستگی دارد. در تعمیر ترانسفورماتور، بایستی به این نکته دقت داشت که پلاریتهی درست ترانس هنگامی مهم است که چند ترانسفورماتور به صورت موازی به یکدیگر مرتبط شوند. در زمان تعمیر ترانس تست پلاریته ترانسفورماتور با استفاده از ضربه القایی یا اعمال ولتاژ متناوب انجام میپذیرد.
تستهای رایج تعمیر و نگهداری و عیب یابی ترانسفورماتور
🔶هسته
- مقاومت عایق
- تست زمین
🔶روغن عایق
- تست قدرت دی الکتریک
- ضریب توان- ضریب تلفات
- شمارش اسید
- مهار کننده اکسیژن
- تجزیه گازهای محلول
🔶بوشینگها
- تلفات دی الکتریک
- ضریب توان
- سطح روغن
- بررسی ظاهری برای ترکها و کثیفی
- کاپاسیتانس
- دما
🔶کنسرواتور
- کالیبراسیون گیج سطح
- ظاهری (نشتی روغن و نشتی دیافراگم)
- سیستم هوای ورودی
🔶مخزن و متعلقات
- نشانگر دمای سیم پیج
- اسکن مادون قرمز دما
- آنالیز عیوب (التراسونیک)
- آنالیز ارتعاش
- رله بوخهلتس (ظاهری و چک کردن گاز)
- رله شناسایی عیب فشار (تست عملکرد)
- آنالیز صدا
🔶سیستم خنک کننده
- بلبرینگهای پمپ (ارتعاش، صدا و دما)
- بررسی رادیاتور
- فنها و کنترل (چک نمودن چرخش)
- تمیزی تیغههای فن و رادیاتور
- پمپهای روغن
🔶سیم پیچها
- افت ولتاژ امپدانسی – راکتانس نشتی
- جریان اضافی و تلفات مقاومتی
- بررسیهای رفت و برگشتی پاسخ فرکانسی (SFRA)
- ضریب توان – ضریب تلفات
- مقاومت DC
- نسبت تبدیل
✏️ پیشنهادات و نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
