ترانس جریان ct (ترانسفورماتور جریان سی تی)
ترانس جريان ct یا ترانسفورماتور جریان سی تی (Current Transformer) یا CT نوعی ترانسفورماتور ابزار دقیق می باشد که در سیم پیچ ثانویه برای تولید جریان متناوب استفاده می شود.
ترانس جریان ct برای محاسبه جریان AC مورد استفاده قرار می گیرد و امروزه دارای کاربردهای زیادی است.
ترانس جريان ct ، جریان فشار قوی را کاهش می دهد. ترانس جریان با استفاده از آمپرسنج راهی برای پایش ایمن جریان الکتریکی واقعی خط انتقال AC فراهم می کند. این وسیله جریان های بالا را به جریان پایین تبدیل کرده و همچنین شبکه های فشار قوی و ولتاژ بالا را ایزوله می کند.
وقتی جریان ورودی بالا باشد نمیتوانیم آن را مستقیما وارد تجهیزات کنیم بدین منظور از ترانس جریان ها برای کاهش این جریان استفاده می کنیم.
از ترانس جریان برای محافظت و اندازه گیری در ورودی پست و ورودی ترانس توان و ثانویه ترانس قرار می گیرد.
به صورت کلی ترانسفورماتور جریان یا همان ترانس جریان ها به عنوان ترانسفورماتور سری نیز نام برده می شوند.
نحوه محاسبه نسبت تبدیل سی تی
همانطور که می دانید ترانس جریان سی تی به این دلیل مورد نیاز در صنعت می باشد که امروزه بسیاری از دستگاه های جریان استاندارد برای اندازه گیری سطوح بالای جریان پیکربندی و تنظیم نشده اند و به همین علت نیز برای محاسبه این جریان نیازمند استفاده از Ct هستیم.
بنابراین مهندسان برق ابتدا جریان سی تی را محاسبه می کنند و سپس از روی نسبت ها و فرمول هایی که برای آن وجود دارد جریان واقعی را اندازه گیری می کنند و به این ترتیب دیگر نیازی به اندازه گیری جریان واقعی نیست. نسبت ct در واقع معکوس نسبت ولتاژ می باشد.
به عنوان مثال زمانی که شما با محاسبه نسبت ولتاژ به نسبت 1 به 5 می رسید متوجه خواهید شد که نسبت ct در آن 5 به 1 است. محاسبات نسبت تبدیل ct با وجود این که ساده است ولی در حین کار نیاز به دقت زیادی دارد تا این نسبت تبدیل به صورت دقیق محاسبه شود. محاسبه نسبت تبدیل اهمیت ویژه ای دارد و برای کاربرد های مختلف مورد نیاز واقع می شود.
انواع ترانس جریان
ترانسفورماتور جریان wound
سیم پیچی اولیه به همراه هادی به صورت سری در مدار متصل می شوند. میزان جریان ثانویه نیز به نسبت دور های ترانسفورماتور بستگی دارد.
ترانسفورماتور جریان Toroidal
این گونه ترانس ها بدون سیم پیچی اولیه می باشند. خطی که جریان از آن می گذرد از درون قاب ترانسفورماتور می گذرد.
ترانسفورماتور جریان Bar
این ترانس جریان ها در مقابل ولتاژ بالای سیستم ایزوله عمل می کنند. در تجهیزاتی که جریان از آنها عبور می کند نصب می گردند.
فروشگاه نیرو ترانس عرضه کننده ترانس جریان CT در دو دسته فشار ضعیف و فشار متوسط می باشد . در ادامه توضیح مختصری در رابطه با هریک ارائه می کنیم.
ترانس جریان فشار متوسط (MV)
کاربری این گونه ترانس ها در فضای باز می باشد و برای تبدیل جریان ورودی اولیه به مقدار استاندارد در ثانویه می شود.
ترانس جریان فشار ضعیف (LV)
در ترانسفورماتور ها با گذشت جریان از سیم پیچ اولیه و پدید آمدن آن در ثانویه به کالا های فشار ضعیف پست و رله متصل می شوند.
ترانسفورماتور جریان سی تی (CT)
- ترانس جریان CT جریان پایین یا Tank Type
- ترانس جریان CT جریان بالا
- ترانس جریان شاخی یا Bushing
- ترانس جریان شمشی
- ترنس جریان چنبره ای
- ترانس جریان چهارچوبی یا رزینی یا Castine Resine
طبقه بندی ترانس جریان سی تی از لحاظ کاربرد
- ترانس جریان با هسته اندازه‌گیری
- ترانس جریان با هسته حفاظتی (پناهی)
ترانس جریان الکترونیکی
اگر در صنعت برق تجربه و تخصص داشته باشید احتمالا تا به حال با عبارت ترانس جریان الکترونیکی مواجه شده اید. این عبارت که به اختصار ct نامیده می شود در واقع برای نمونه گیری جریان به نسبت گذر جریان از سیم پیچ اولیه خود و القای آن در سیم پیچ ثانویه مورد استفاده قرار می گیرد.
در واقع از آن جایی که در صنعت جریان های الکترونیکی متفاوت می باشند و هر یک دارای ولتاژ خاص خود می باشند برای این که این جریان ها به یک جریان نسبتا یکنواخت تبدیل شوند و از ترانس جریان الکترونیکی استفاده می شود و با استفاده از آن اقدام به جداسازی الکتریکی می کنند.
ترانس جریان الکترونیکی امروزه برای تبدیل جریان از مقادیر زیاد به مقادیر کم بسیار پرکاربرد است و اهمیت اصلی آن نیز به همین علت می باشد.
کلاس دقت ترانس جریان سی تی
امروزه مبدل های جریان برای کلاس های 0.5، 0.2، 0.1، 1، 2، 5، 10p20، 10p10، 5p20 و 5p10 استفاده می شود و در واقع می توان گفت کلاس های دقت ترانس جریان شامل این موارد می باشد. معمولا با استفاده از این کلاس ها می توان به راحتی میزان دقت و خطای ترانس جریان و کلاس مربوط به آن را شناسایی کرد و از این طریق اطلاعات زیادی را بدست آورد.
به عنوان مثال کلاس 5p10 را در نظر بگیرید. این کلاس نشان دهنده آن است که تا ده برابر جریان نامی ترانس جریان مقدار خطا برابر 5 درصد خواهد بود. این کلاس ها می توانند خیلی سریع اطلاعات جامع و کاملی را در اختیار افراد متخصص قرار دهند و یک کلاس بندی خوب برای دق ترانس جریان باشند.
تست ترانس جریان ct
تست های مختلفی وجود دارند که روی ترانس جریان انجام می شوند. تست نسبت تبدیل یکی از این تست ها است که جهت بررسی صحت نسبت تبدیل جریان ورودی به جریان خروجی مورد استفاده قرار می گیرد و در صنعت کاربردهای زیادی دارد.
تست دیگری که برای ترانس جریان ct وجود دارد تست منحنی اشباع نامیده می شود. این تست بررسی می کند که ترانس جریان ct وارد حالت اشباع نشده باشد چرا که در صورت ورود به این حالت با افزایش جریان شار ثابت خواهد ماند.
تست مقاومت اهمی سیم پیچ و همینطور تست پلاریته دو مورد از تست های معروف دیگر هستند که به ترتیب برای بدست آوردن مقدار مقاومت اهمی و بررسی صحت جهت القا جریان مورد استفاده قرار می گیرند. از دیگر تست هایی که امروزه برای ترانس جریان ct استفاده می شوند نیز می توان به تست بردن و تست مقاومت عایقی اشاره کرد که هر یک کاربردهای خاص خود را دارند.
ساختار ترانس جریان
ساختار ترانس جریان به این گونه است که این وسیله دارای هسته ای است که مکان قرار گرفتن آن می تواند به دو گونه باشد. اگر هسته در بالای ترانس جریان قرار بگیرد به آن ترانس کر بالا گفته می شود. اما اگر هسته پایین ترانس جریان قرار بگیرد به آن کر پایین می گویند.
علاوه بر هسته، در رابطه با این که سایر اجزای تشکیل دهنده ، از دو نوع سیم پیچ اولیه و ثانویه، مقره خارجی و داخلی، ماده ایزوله کننده و ترمینال های فشار قوی و فشار ضعیف تشکیل شده است.
کاربرد ترانس جریان سی تی
اصلی ترین کاربرد ترانس جریان سی تی برای سنجش جریان یک سیستم انرژی است. به همین علت امروزه می توان از ترانس جریان ct در ایستگاه های تولید، ایستگاه های برق و انرژی، ایستگاه های مختلف توزیع برق صنعتی و تجاری استفاده کرد.
امروزه برای اندازه گیری جریان متناوب در گیرنده های دیجیتالی نیز از ترانس جریان استفاده می شود. علاوه بر این در ساخت تابلو برق صنعتی نیز به طور گسترده ای از ترانس جریان ct استفاده می شود.
کاربرد ترانس جریان با توجه به نوع هسته آن مشخص می شود. هسته ترانس با هدف اندازه گیری وظیفه دارد تا جریان نامی و عادی شبکه را اندازه گیری کند و حدود آن را تعیین کند. در این حالت دستگاه های اندازه گیر مانند مگاوات متر، آمپرمتر، کنتور اکتیو، راکتیو و… به ترانس جریان وصل می شوند.
در جریان های اتصالی کوتاه نیز این نوع هسته ها به کار می روند و از زیاد شدن جریان در سیم پیچ ثانویه و همچنین در دستگاه اندازه گیری جلوگیری می کند.
جریان بالایی که از سیم پیچ اولیه عبور می کند، در سیم پیچ ثانویه به جریان کمی تبدیل شود و دستگاه های اندازه گیری متصل به ترانس دچار صدمه نمی شوند. به همین دلیل هسته در این نوع ترانس باید دارای نقطه اشباع پایینی باشد.
ترانس جریان با هدف حفاظت از شبکه نیز به کار گرفته می شود. در این حالت ترانس جریان از سمت خروجی خود به رله یا تجهیزات حفاظتی وصل می شوند.
تجهیزات حفاظتی ترانس جریان
تجهیزات حفاظتی مانند رله اضافه جریان، رله دیستانس، رله اضافه جریان و… که به کمیت جریان نیاز دارند.
هسته این نوع ترانس از نوع حفاظتی بوده و باید طوری عمل کند تا با افزایش جریان، رله های حفاظتی فرمان قطع به کلیدهای مشخص شده بدهد و بخش های صدمه دیده از شبکه جدا شوند.
بنابراین باید دقت کرد که هسته با توجه به کاربرد ترانس انتخاب می شود و باید دارای نقطه اشباع بالایی باشد. زیرا زمانی که اتصالی به وجود می آید، سیم پیچ ثانویه در شبکه جریان، یک نسبت خطی با سیم پیچ های اولیه به وجود می آورد.
ترانس جریان بوشینگی
اما نوع دیگری از ترانس جریان، ترانس بوشینگی نام دارد. این نوع در ترانسفورماتورهای قدرت و راکتورها مورد استفاده قرار می گیرند.
به منظور صرفه جویی، سیم پیچ های ثانویه در داخل بوشینگ دستگاه قرار می گیرند. طوری که سیم پیچ اولیه دستگاه با سیم پیچ بوشینگ مشترک باشد.
این نوع تا ولتاژ 63 کیلو وات کاربرد دارند اما سازندگان سعی دارند تا از آن برای ولتاژهای بالاتر نیز تولید کنند.
نوع دیگر ترانس جریان، رزینی نام دارد که بیشتر برای مناطقی با شرایط آب و هوایی رطوبتی کاربرد دارند.
رزین موجود در آن از نفوذ رطوبت و گرد و خاک به داخل ترانس استفاده می کنند. این نوع برای ولتاژ 63 کیلو وات و نه بیشتر طراحی شده اند و قابل نصب در تابلوهای فشار متوسط هستند.
عایق آن از نوع اپوکسی رزین بوده و دارای ویژگی های عایقی و مکانیکی مناسبی است.
ویژگی ترانس جریان
ترانس ها باید از نوع روغنی بوده و دارای نشان دهنده سطح روغن، دریچه پر کردن روغن، شیر و درپوش تخلیه باشند. همچنین بایستی دارای خود خنک کننده و عایق بندی مناسبی باشند.
ترانس بایستی برای استفاده در فضای آزاد مناسب باشد و دارای پایه نگهدارنده خوبی باشد. خروجی ترانس نیز باید برای عملکرد خوب دستگاه های حفاظتی و اندازه گیری به صورت مناسب قرار گرفته باشد.
روغن ترانسفورماتور بایستی دارای استانداردهای لازم باشد. استاندارد روغن IEC و با شماره 60296 می باشد. این نوع از ترانس ها که از روغن استفاده می کنند، کاملا عایق بندی و آب بندی شده باشند و عایق آنها طوری باشد که در مقابل رطوبت، نور خورشید و… از آن محافظت کند و مقاوم باشد.
طراحی و ویژگی مکانیکی ترانس جریان باید طوری باشد که در جریان های فشار قوی در مقابل نیروهای کششی، باد و یا وجود برف و یخ روی آن مقاوم باشد. این ویژگی باید در نیروهای ناشی از اتصال کوتاه و زلزله نیز وجود داشته باشد. مقره های مورد استفاده در ترانس نیز بایستی دارای استانداردهای لازم باشند و با ترانس مورد نظر مطابقت داشته باشند
خرید ترانس جریان سی تی ct
فروشگاه نیرو ترانس عرضه کننده انواع ترانس جریان فشار متوسط و فشار ضعیف برند مطرح ایرانی الکتروپژواک می باشد.
برای خرید و استعلام جدیدترین قیمت ها با فروشگاه ما تماس حاصل فرمایید تا کارشناسان ما بتوانند شما را راهنمایی کنند.
برای ارتباط با ما با شماره رو به رو تماس حاصل فرمایید