دژنکتور (Circuit Breaker) یکی از تجهیزات اساسی در سیستمهای الکتریکی است که وظیفه اصلی آن قطع خودکار مدار در زمان وقوع شرایط غیرعادی مانند اتصال کوتاه یا اضافهبار است. این دستگاه با تشخیص جریان غیرمجاز، به سرعت وارد عمل میشود و از آسیب به تجهیزات و ایجاد خطرات جدی جلوگیری میکند.
مزایای استفاده از دژنکتور شامل ایمنی بالا، کاهش خسارات ناشی از خطاهای برقی و افزایش عمر تجهیزات است. انتخاب دژنکتور مناسب برای هر کاربرد نیازمند توجه به عواملی مانند ولتاژ، جریان و استانداردهای ایمنی است.
در این مقاله، ما خواهیم فهمید که چگونه قطع کنندهها و فیوزهای مدار جریان الکتریکی را نظارت میکنند و چگونه آنها برق را قطع میکنند مخصوصا زمانی که سطح جریان بیش از حد بالا میرود. همانطور که خواهیم دید، قطع کننده مدار یک راه حل بسیار سادهای برای یک مشکل بالقوه مرگبار است. حال این کار چگونه انجام میگیرد؟
دژنکتورها اساسا فیوزهای قابل جابجایی هستند که به طور خودکار سوئیچهای الکتریکی را کنترل میکنند که هر زمان که جریان از یک سطح امن بالا میپرد، از گرم کردن بیش از حد، ذوب شدن و اتش سوزیهای بالقوه جلوگیری میکنند، آن هم با قطع کردن به موقع مدار. دو نوع اصلی قطع کننده مدار استاندارد داریک که به ترتیب GFCI و AFCI هستند – که همگی دارای ظرفیت amp متفاوت هستند و در بخشهای مختلف کار میکنند. مثلا نوعی که در خانهها معرفی میشود، قطع کننده مدار خطای قوس یا AFCI نامیده میشود. قطع کنندههای مدار استاندارد تک یا دو قطبی هستند.
دژنکتور (Circuit Breaker) وسیلهای است که برای حفاظت از سیستمهای الکتریکی طراحی شده و در مواقع بروز مشکلاتی مانند اتصال کوتاه یا اضافهبار، مدار برق را به صورت خودکار قطع میکند. این دستگاه برای جلوگیری از آسیب به تجهیزات و افزایش ایمنی شبکه برق استفاده میشود.
دژنکتورها در انواع مختلفی تولید میشوند:
چرا دژنکتور مهم است؟
با استفاده از دژنکتور، ایمنی تجهیزات و افراد تضمین میشود. علاوه بر این، انتخاب دژنکتور مناسب با توجه به ولتاژ، جریان و استانداردهای ایمنی میتواند از خاموشیهای غیرضروری و هزینههای اضافی جلوگیری کند.
منبع: https://www.youtube.com/watch?v=TpI_p9Bvk9w
خرید دژنکتور یک تصمیم مهم در تأسیسات برقی است که باید با دقت و توجه به مشخصات فنی صورت گیرد. انتخاب دژنکتور مناسب نه تنها امنیت سیستم برق را تضمین میکند بلکه طول عمر تجهیزات را نیز افزایش میدهد. پیش از خرید دژنکتور، باید چند نکته کلیدی را در نظر بگیرید:
کیفیت و برند: برند و کیفیت دژنکتور نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است. برندهای معتبر مانند ABB، Siemens و Schneider Electric معمولاً دژنکتورهایی با کیفیت بالا تولید میکنند که برای مدت طولانی و در شرایط مختلف عملکرد بهینه دارند.
قیمت دژنکتور میتواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد که در نهایت تأثیر زیادی بر انتخاب آن توسط مصرفکنندگان دارد. اولین و مهمترین عامل در تعیین قیمت دژنکتور، نوع و مدل آن است. دژنکتورها در انواع مختلفی عرضه میشوند؛ از جمله دژنکتورهای روغنی، گازی، خلأ و مغناطیسی که هر کدام با توجه به ویژگیها و عملکردشان قیمتهای متفاوتی دارند.
دژنکتور در صورت طبیعی بودن جریان و در صورت لزوم میتوانند جریان را قطع کند. در صورت اتصال کوتاه و اضافه بار، دژنکتور با استفاده از رله قسمت آسیب دیده را از بقیه مدار جدا میکند. اگر اضافه بار ناشی از اتصال کوتاه تا ۱۰ برابر جریان نامی باشد، به دلیل قدرت بالای مصرف کننده ممکن است جرقههای بیشتری در هنگام قطع شدن ایجاد شود. دژنکتور این قابلیت را دارد که با استفاده از مکانیزمی شامل سرعت و قدرت خفه کننده بدون آسیب رساندن به مدار و کلید مدار، مدار تحت بار و ولتاژ را به کمک رله به صورت دستی در محل یا از طریق اتاق فرمان قطع کند.
برای اینکه مدارشکن بتواند قطع و وصل شود و به حالت آماده به کار برگردد، فنرهایی در داخل آن تعبیه شده است که هر کدام به یک شفت متحرک متصل میشوند. فنر اتصال در دژنکتور هم به صورت دستی و هم به صورت موتوری شارژ میشود و فنر قطع کننده در دژنکتور با انرژی آزاد شده از فنر اتصال شارژ میشود. همچنین کنترل رهاسازی این فنرها با تحریک یک ضامن با اتصال و اتصال سیم پیچ انجام میشود. کویلهایی که دستور برق دهی به آنها داده شده است، چه به صورت دستی و چه از راه دور.
دفلکتورها اغلب انرژی مورد نیاز برای قطع و وصل شدن را از مکانیسم فنر / مکانیسم شارژ فنری دریافت میکنند. یعنی انرژی مورد نیاز برای قطع و وصل کلید، انرژی ذخیره شده در فنرها است. این مکانیزم هر سه یا چهار ترمینال دژنکتور را به طور همزمان باز یا بسته میکند.
مدارهای الکتریکی در هنگام بسته شدن جریان الکتریکی ، جریان الکتریکی را در شرایط عادی تحت کنترل خود قرار می دهند.
هنگامی که دژنکتور جریان های مدار های الکتریکی را قطع می کند کنتاکتورهای حامل جریان الکتریکی به نام الکترود ، به وسیلهی یک فنر تحت فشار قرار می گیرند و با یکدیگر درگیر می شوند.
هرگاه در سیستم مدار ها خطایی پیش بیاید به سرعت دژنکتور وارد عمل می شود و به وسیله مکانیسم متحرک خود مدارهای مشکل دار را از هم جدا می کند و در نتیجه می تواند جریان الکتریکی را وصل کند.
⭐️ ⭐️ ⭐️ ⭐️ ⭐️
برای مطالعه بیشتر میتوانید مقاله
را مطالعه فرمایید.
⭐️ ⭐️ ⭐️ ⭐️ ⭐️
کارایی دژنکتورها مانند فیوز است با این تفاوت که فیوزها عملکرد پایین تری دارند و یکبار مصرف هست ولی دژنکتورها یا همان قطع کننده بعد از استفاده، یا به صورت دستی و یا به صورت اتوماتیک به حالت اولیه خود بر میگردند .
از دژنکتور برای قطع و وصل اتوماتیک مدار و حفاظت از تجهیزات به کار رفته در برابر آسیب های احتمالی اضافه جریان، اضافه بار و اتصالات کوتاه استفاده می شود.
کار اصلی دژنکتور این است که جریان مدار را بعد از تشخیص خطا بلافاصله قطع کنند. از دژنکتور برای ارتباط بین مولدها، ترانسفورماتورها، مصرف کننده ها، خطوط انتقال انرژی و مجزا کننده ها هم استفاده می شود.
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
☑️ به روزترین کاتالوگ انواع مدل های دژنکتور به همراه روش استفاده
📌 جدیدترین کاتالوگ انواع مدل های دژنکتور 📌
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
دژنکتور یا کلید قدرت که بیشتر به این اسم از آن یاد می کنند طوری طراحی شده است که به طور اتوماتیک از طریق رله و یا به طور دستی و یا از طریق اتاق فرمان در زمانی که تحت شرایط ولتاژ و زیر بار و در زمان اتصال کوتاه باشد مدار را قطع می کند .
دژنکتور یا مدار شکن باید بتواند به سرعت بروز خطا را در مدار تشخیص دهد. در زمانی که ولتاژ پایین باشد این کار یعنی قطع کردن به وسیله یک قطعه در محفظه داخل دژنکتور یا مدار شکن انجام می شود.
ولی در زمانی که ولتاژ بالا باشد ، تجهیزات جداگانه ای برای تشخیص و قطع آن عمل می کنند و زمانی که خطا اعلام شد کنتاکت های داخل دژنکتور باز می شوند و مدار متوقف می شود .
در برخی از دژنکتورها از انرژی مکانیکی داخل دژنکتور استفاده می شود و یا انرژی را از خود جریان خطا میگرند و یک قوس الکتریکی ایجاد می شود که با سرد شدن خاموش شدن این قوس دوباره کنتاکت ها به هم وصل می شوند و مدار به حالت اولیه خود باز میگردد.
مکانیسم عملکرد به این معنی است که کلید میتواند پس از دریافت فرمان قطع یا وصل، در مدت زمان کوتاهی عملیات قطع و وصل را انجام دهد. مکانیسم عمل روی کلیدها میتواند یکی از موارد زیر باشد:
برای تمامی کلیدها از انواع مکانیزمها استفاده میشود اما پرکاربردترین مکانیسم شارژ فنری است.
محفظه تشکیل دهنده دژنکتور، نقطه قطع و اتصال جریان نامیده میشود که از دو کنتاکت تشکیل شده است. یک مخاطب باز و دیگری بسته. در لحظه اتصال یا قطع شدن این کنتاکتها به دلیل عبور جریان از آنها قوس الکتریکی یا جرقه ایجاد میکنند. این قوس الکتریکی در لحظه قطع شدن بیشتر از لحظه اتصال است، زیرا هنگام قطع، شبکه شارژ میشود و ولتاژ در خط زیاد است. با افزایش ولتاژ در یک سیستم، قدرت جرقه در زمان قطع برق افزایش مییابد و هر چه مصرف کننده قویتر باشد، میزان جرقه نیز بیشتر میشود. در این صورت باید از مکانیزمی استفاده کرد که هم سرعت بالایی داشته باشد و هم قدرت قطع یا خفگی بالایی داشته باشد.
فنرهای موجود در دژنکتور کار را سرعت میبخشند و از روغن یا گاز یا خلاء 6SF برای حذف جرقهها استفاده میکنند. در داخل آنها انفجاری رخ میدهد که امروزه کمتر از دو مدل دیگر استفاده میشود.
هر چه ولتاژ در خط بیشتر باشد، فاصله بین دو کنتاکت بیشتر باشد، دامنه قوس بیشتر میشود، به طوری که حذف این قوس و کاهش زمان قطع مشکلتر میشود. در این حالت باید از چند محفظه قطع استفاده کنیم تا ولتاژ بین کنتاکتها در هر محفظه متناسب با تعداد محفظههای قطع کاهش یابد اما با این کار جریان عبوری از کلید در تمامی کنتاکتها و قطع میشود. – محفظههای خاموش متعادل است و تغییر نمیکند.
اگر ولتاژ خط ۴۰۰ کیلو ولت باشد و عملیات قطع در سه محفظه انجام شود، ولتاژ واقع در هر محفظه حدود ۱۳۳ کیلو ولت است، در حالی که جریان خط و جریان بار (جریان عبوری از محفظههای قطع میشود.) برابر هستند. از آنجایی که تمام کنتاکتهای متحرک در محفظههای قطع با یک مکانیسم عملیاتی مشترک فرمان میگیرند، حرکت کنتاکتهای متحرک در تمام محفظههای قطع کاملاً همزمان اتفاق میافتد.
این مکانیسم از طریق یک اهرم به کنتاکت متحرک متصل میشود که نقش جداکننده را ایفا میکند و انرژی لازم برای حرکت کنتاکت متحرک را از طریق همان اهرم به آن منتقل میکند. مکانیزم عملیاتی ابتدا دستورات صادر شده توسط رلههای حفاظتی یا تابلوی کنترل را دریافت میکند و سپس انرژی لازم را برای حرکت کنتاکت متحرک به آن میدهد و بدین وسیله لحظه حرکت کنتاکت متحرک را کنترل میکند تا کلید کنترل را قطع یا وصل کند. به آرامی
اگر بخواهیم انرژی مورد نیاز کنتاکتها را توسط تجهیزاتی مانند موتورها تامین کنیم، بسیار ساده است. با این حال، هر زمان که رلهها به کنتاکتها دستور حرکت دادند، کنتاکتها باید حرکت کنند و چون دستگاههایی مانند موتورها دارای تاخیر زمانی برای شروع کار هستند، این امر برای سیستم مطلوب نیست.
برای رفع این مشکل و رفع این تاخیر زمانی طبیعتاً باید از قبل در انرژی سیستم مکانیزم عملیاتی صرفه جویی کنیم تا انرژی جنبشی کنتاکتها بلافاصله پس از دریافت فرمان رلهها به آنها منتقل شود. بنابراین باید این انرژی را به صورت ذخیره شده و آماده انتقال پیش بینی کنیم. به طوری که پس از دریافت فرمان از رله ها، همزمان و بدون فاصله زمانی، انرژی جنبشی کنتاکتها به آنها منتقل میشود.
این ذخیره انرژی به صورت فنر شارژ شده، روغن تحت فشار یا هوای فشرده انجام میشود. هنگامی که کلید باز و بسته میشود، فنر یا روغن توسط موتور الکتریکی یا دسته دستی تحت فشار قرار میگیرد و مقداری انرژی مکانیکی در خود ذخیره میکند که پس از دریافت فرمان از رله ها، انرژی مکانیکی لازم برای کنتاکتها را به آنها منتقل میکند.
کلیدهای مدار بر اساس نوع سازه و یا از نظر نوع قوس الکتریکی به دستههای زیر تقسیم میشوند:
دژنکتور abb محصول بسیار پر کاربرد در صنایع مختلف می باشد و دارای سابقه ی طولانی و درخشان است و از بهره برداری بالایی در ایران و جهان برخوردار می باشد این محصولات در انواع فلیس ها و کشویی مختلف قابل ارائه می باشد. در رنج وسیع و ولتاژی 12kv و یا 36kv و در رنج جریانی 30A, 4000A تا زمان اتصال کوتاه این جریان ها ادامه می یابد.
این نوع از دژنکتور abb به دلیل داشتن مشخصه ی سادگی و استحکام و عمر طولانی و با مکانیزم دژنکتور به تعمیرات کمتری نیاز دارد .
این دژنکتورها به خاطر دارا بودن به بدنه ی استحکام از تعمیرات و نگهداری کمتری برخوردار هستند . این نوع از دژنکتور ها برای تعمیراتی که زود به زود قطع و وصل می شود کارایی بسیاری دارند.
دژنکتور خلاء نوع دیگری از انواع محصولات مد نظر است که به درون محفظه ای قرار گرفته می شود . این نوع از دژنکتور از جزء اصلی مدار شکن ها و دارای ولتاژ متوسط محسوب می شوند در واقعیت در زمانی که کنتالت های متحرک از هم جدا می شوند یک قوس الکتریکی حاصل از این عمل به دلیل وجود دژنکتور خلاء این قوس الکتریکی در خلاء قرار می گیرد و هیچ اشکالی بر مدار ایجاد نمی کند به عبارت کلی این محصولات در شرایط لازم توانایی این را دارند که در زمان هایی جریان برق دچار اختلال شده و خطاهایی در آن رخ داده است را برطرف کند .
به این شکل که جریان برق را متوقف می کند و این اقدام باعث می شود که جریان برق مشکلی ایجاد نکند. این دژنکتور خلاء چه با دستی و چه با اتوماتیک مورد استفاده قرار می گیرد در دژنکتورهای خلاء برخلاف دژنکتورهای گازی نوعی از انواع دژنکتور است که برای به کار افتادن کنتالت به گاز نیاز نیست.
ظرفیت این قطعه ها حدودا 30 کیلو ولت است .این محصولات ترمیم دی الکترلیک را دارند .در این نوع از دژنکتورهای خلاء قابلیت این را دارد که 1000 بار قطع و دوباره اتصال شود و این توانایی در 1000 بارهم می تواند در زمان های کوتاه انجام بگیرد .
نوع دیگر از این محصولات ، دژنکتور گازی می باشد که به عنوان یک کلید در مدار محسوب می شود و گاز کار می کند البته این نوع از محصولات را برای همه نوع از مدار ها مناسب نیستند این نوع از دژنکتورها برای مدارهایی مناسب هستند که دارای قدرت کمتری است در کل وقتی که مدار سنگین نیست از دژنکتور استفاده نمی شود .
در این نوع بریکر مکانیزمی است که در یک محفظه فولادی قرار می گیرد .از این نوع مدل ها کمتر استفاده می شود و از معایب آن این است که چون با گاز کار میکنند و درون محفظه قرار دارد امان انفجار برای آنها وجود دارد.
نوعی دیگر از این انواع که در سال 1956 توسط کشورهای اروپایی ساخته شده است. از گاز SF6 و یا هگزان فلوئورید استفاده می شود .که کاربرد خاموش کننده جرقه را دارد در این نوع از دژنکتورها ازدو نوع کلید کنتاکت استفاده می شود این کنتالت ها به صورت لوله به درون هم فرو میروند و زمانی که دژنکتور به قطع کردن جریان اقدام می کند این لوله ها به سمت پایین خم می شود .
یکی از مشکلات عمده که در این قطعه ها مشاهده می شود ، سوختن فیوز هست. برای جلوگیری از سوختن آن باید توجه جدی به مقدار اسمی فیوز داشته باشیم کنترل کردن آن به طور مرتب و چک کردن روغن ان به طور منظم و تنظیم کردن رله از عواملی هستند که با رعایت آن میتوانیم از بهتر کار کردن و بازدهی بیشتر از این قطعات استفاده کنیم.
اهمیت دژنکتور به عنوان یکی از اجزای حیاتی در سیستمهای الکتریکی غیرقابل انکار است. این دستگاه نقش مهمی در حفاظت از تجهیزات برقی و جلوگیری از بروز خطرات ناشی از نوسانات برق، اضافهبار یا اتصال کوتاه دارد. به عبارت سادهتر، دژنکتور یک محافظ است که در شرایط خطا، مدار را به سرعت قطع میکند تا از آسیب به دستگاهها و سیستمهای الکتریکی جلوگیری شود.
نحوه اهمیت دژنکتور زمانی بیشتر مشخص میشود که تصور کنیم در نبود این دستگاه، تجهیزات حساس و پرهزینه در معرض خطر قرار میگیرند. به عنوان مثال، در صورت بروز اتصال کوتاه، دژنکتور به سرعت برق را قطع کرده و از ایجاد آتشسوزی یا خرابیهای جدی جلوگیری میکند. این عملکرد حفاظتی باعث میشود که دژنکتور نه تنها در تأسیسات صنعتی، بلکه در خانهها و ساختمانها نیز ضروری باشد.
مشخصات فنی دژنکتور شامل ویژگیهایی است که به آن اجازه میدهد تا در شرایط مختلف بهطور مؤثر و ایمن عمل کند. دژنکتورها معمولاً دارای مشخصاتی هستند که نشاندهنده توانایی آنها در قطع و وصل جریان برق در شرایط مختلف است. از جمله مهمترین مشخصات فنی دژنکتور میتوان به ولتاژ نامی، جریان نامی، قدرت قطع، و نوع گاز یا مواد مورد استفاده برای خاموش کردن قوس اشاره کرد.
فروشگاه نیرو ترانس با بیش از 70 سال تجربه در صنعت تجهیزات برق، به عنوان یکی از پیشگامان خرید و فروش انواع ترانس جریان (CT) و ترانس ولتاژ (PT) از 10 کیلو ولت تا 36 کیلو ولت شناخته میشود. ما مفتخر به نمایندگی انحصاری پژواک (رضا ترانس ورک) هستیم و به شما خدماتی بینظیر و با کیفیت ارائه میدهیم. ما به پشتیبانی 24 ساعته و ارسال سریع محصولات خود افتخار میکنیم.